top of page

Nöroendokrin Tümörlerde
Görüntüleme ve Tedavi

Galyum 68-DOTATATE PET-CT görüntüleme
Lutesyum 177 DOTATATE Tedavisi
Aktinyum 177 DOTATATE Tedavisi

63D30AF1-D6C8-4352-A74F-48F784C3F73F.jpg

Görüntüleme 

 

Nöroendokrin görüntülemede Galyum 68-DOTATATE PET-CT

 

Nöroendokrin tümör hücrelerinin yüzeyinde somatostatin adı verilen özel bir reseptör (algılayıcı protein) bulunmaktadır. DOTATATE, bu reseptörlere bağlanabilen peptid yapıda bir bileşiktir. Galyum 68 adı verilen radyoaktif madde ile birleştirilerek hastaya verildiğinde PET-CT cihazı ile tümör hücrelerinin bulunduğu bölgeler yüksek doğrulukta görüntülenebilmektdir. Hastalığı saptama doğruluğu oranları % 90 düzeyindedir.

 

PET-CT görüntülemede amaç

 

Klinik bulgular ve laboratuvar testleri nöroendokrin tümör kuşkusu taşıyor ise primer odağın saptanması, ayırıcı tanısının yapılması, evresinin ve yaygınlığının belirlenmesi, ameliyat olasılığının değerlendirilmesi, tedavi için seçeneklerin belirlenmesi, tedavi sonrası takipte hastalığın nüks edip etmediğinin saptanması, tedavi yanıtının değerlendirilmesi, ilişkili ailesel hastalıkların araştırılması başlıca kullanım alanlarıdır.

Tedavi

 

Radyonüklid Peptid Reseptör Tedavisi (Lutesyum-177 ve aktinyum-225 tedavisi)

Tedavi amacı

 

Diğer tedavi seçenekleri yanında şikayetleri azaltmada ve hastalığın durdurulması veya geriletilmesinde katkı sağlamak amacıyla uygulanır. Dünyada 15 yıldır başarı ile uygulanmaktadır.

 

Tedavi prensibi

 

Somatostatin reseptörü pozitif olan nöroendokrin tümör adı verilen hastalıkta uygulanır. Lutesyum (Lu177) isimli beta ışını yayarak tümör hücrelerini tahrip eden radyoaktif madde kullanılır. Bu amaçla önce galyum 68 DOTATATE isimli madde kullanılarak tümör reseptör yoğunlğu ve tedaviye uygunluğu, hastalık yaygınlığı saptanır.

 

Tedavi işlemi

 

Tedavi radyasyon korumalı özel odada uygulanır.İlaç kol damarından yavaş infüzyon şeklinde 30 dakikada verilir. Böbrek koruyucu ilaçlar radyoaktif ilaçtan 30 dakika öncesinden başlar ve 4 saat sonrasına kadar damar yolu ile verilir. Bulantı giderici ilaçlar ve yan etki önleyici ilaçlar ek olarak uygulanır. Nabız ve tansiyon kontrolleri yapılır. İlk tedavide 1. 4. ve 7. günler radyoaktif ilacın dağımını incelemek için film çekilecektir.

 

Yan etkiler

 

Kısa vadeli:

 

  • Bulantı ( % 30)

  • Kusma (%15), böbrek koruyucu ilaçlara bağlı oluşabilir.

  • Tümör hücrelerinin tahrip olmasına bağlı geçici olarak hastalığa bağlı şikayetler artabilir.

 

Uzun vadeli:

 

  • Böbrek hasarı oluşabilir, ancak oranı % 5 in altındadır. Ciddi hasar oluşma riski % 1 in altındadır.

  • Kan tablosu bozulabilir. Geçicidir. Kan vermek gerekebilir.

  • Karaciğerde hastalık belirgin ise karaciğer hasarı oluşabilir.

  • Saç dökülmesi olabilir ( % 65). Tedavi sonrası düzelir.

  • Kemik iliği yetmezliği (myelodisplastik sendrom) gelişebilir (% 0.6).

 

Tedavinin katkısı ve beklentiler

 

Şikayetlerin azalması ve hastalığın durması % 70 den fazla bir hasta grubunda sağlanmaktadır. Tümörde küçülme % 30 hastada oluşmaktadır.

 

Tedavi sonrası izlem

 

İki ay ara ile uygulanacak 2 kür sonrası galyum 68 DOTATATE PET/CT tetkiki ile yanıt durumu değerlendirilir. Gereklilik halinde bu amaçla tomografi, ultrasonografi veya MR tetkiki yapılabilir. Yanıt var ise 2 veya 3 kür daha uygulanır. Şikayetlerin azalması ve hastalığın durması % 70 den fazla bir hasta grubunda sağlanmaktadır. Tümörde küçülme % 30 hastada oluşmaktadır. 

Hasta seçiminde neler önemlidir? 

 

  1. Klinik ve moleküler özellikler

  2. Somatostatin reseptör varlığı tespiti için Galyum 68-DOTA PET/CT

  3. Böbrek fonksiyonu

  4. Kan tablosu

  5. Karaciğer tutulumu

  6. Karaciğer dışı tümör yükü

  7. Ki-67 indeksi / tümör derecesi

  8. F-18 florodeoksiglükoz (FDG) PET / BT durumu

  9. Tümör dinamikleri (katlama süresi, yeni lezyonlar)

  10. Karnofsky performans skoru (KPS) veya ECOG ölçeği

  11. Kilo kaybı

  12. İlk tanı zamanı

  13. Tümör fonksiyonel aktivitesi

  14. Önceki tedaviler

Lutesyum Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

 

Verilen radyoaktif maddenin büyük bir kısmı idrarla atılmaktadır. Ayrıca radyoaktif madde miktarı radyoaktif bozunum süre ile vücudunuzda kalacak ve çevrenizde bulunanlar radyasyona maruz kalacaktır. Sizin için yararlı ancak ailenizde ve çevrenizdeki diğer kişiler için gereksiz olan radyasyonu önlemek sizin sorumluluğunuzdadır.

 

Çevrenizdekilerin gereksiz radyasyona maruz kalmasını önlemek için üç temel kural vardır:

 

Mesafe: Radyasyon uzaklıkla azalır.

Zaman: Çevrenizdekilerin radyasyona maruz kalma süresi azaltılmalıdır.

Temizlik: Temizlik kurallarına uyulması çevreye bulaşma olasılığını azaltır.

 

Gereksiz radyasyon almalarını önlemek için yakınlarınız ve çevrenizdeki kişiler için bazı konulara dikkat etmeniz öneriyoruz:

 

Hastaneden çıkışta vücudunuzdaki radyasyon belirgin olarak azalmış olacaktır. Ancak: -1 hafta süre ile tuvalet sifonuna iki defa basınız ve el temizliğine önem veriniz. Mümkünse ayrı tuvalet kullanınız. -4 gün süre ile çocuk ve hamilelerle yakın ve sık temastan kaçınınız. -1 hafta süre ile çocuk ve hamilelerle serbest temas etmeyiniz. -3 gün süre ile diğer erişkinlerle yakın temastan uzak durunuz. -3 gün süre ile yatağınızı başkası ile paylaşmayınız. -3 gün süre ile iç çamaşır ve havlularınız ayrı yıkayınız. -2 gün süre ile toplu taşıma kullanmayınız.

 

Standart lutesyum tedavisi 3 ay ara ile 4 kez uygulama biçimindedir. Hastaya ve hastalık durumuna göre değişebilmektedir.

 

Tedavinin 1. 4. Ve 7. gününde sintigrafi ile verilen radyoaktif maddenin vücut tutulum ve dağılımı değerlendirilir.

 

1.ayda kan tahlili ile değerlendirme yapılır.

bottom of page